Altılı masayı oluşturan partilerin genel lider yardımcıları, iktidara gelmeleri halinde atılacak adımlarını ve vaatlerini bugün açıkladı. Ankara Congresium Kongre Salonu’nda gerçekleşen toplantıda 9 ana başlıkta 2 bin 300’ün üzerinde vaat kamuoyuna duyuruldu.
Türkiye’de toplumun en yakıcı sorunu haline gelen iktisada ait yol haritası 240 sayfalık Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’nin 100 sayfasını oluşturdu. Millet İttifakı’nın ekonomiyi düze çıkarmak için ortaya koyduğu vaatler ortasında makro ve mikro ekonomik maksatlardan sektörel ve teknolojik dönüşüme, yolsuzluk ve yoksullukla çabadan başta Merkez Bankası olmak üzere iktisat kurumlarının bağımsızlığına kadar yüzlerce unsur yer aldı.
Metnin iktisat başlığı altında kaleme alınan gaye ve vaatler içerisinde öne çıkanlar şöyle:
Enflasyon iki yıl içinde kalıcı biçimde tek haneye indirilecek, TL’ye tekrar prestij ve istikrar kazandırılacak, ortalama büyüme suratı yüzde 5’in üzerine çıkarılacak, 5 yılın sonunda dolar cinsinden kişi başına ulusal gelir en az iki katına çıkarılacak, 5 yılda en az 5 milyon ek istihdam yaratılacak ve işsizlik tek haneye indirilecek. Tekrar beş yılın sonunda yıllık ihracat 600 milyar dolar düzeyine, ihracatın kilogram pahası ise 2 doların üzerine çıkarılacak.
Ekonomi amaçları ve vaatleri gerçekçi mi?
DW Türkçe’ye konuşan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İşletme Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner Günçavdı bu soruya, “Yeterli değil lakin muhakkak yeterli bir başlangıç” kelamları ile karşılık verdi.
İTÜ İşletme Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner GünçavdıFotoğraf: Privat
Millet İttifakı tarafından hazırlanan mutabakat metninde ekonomik tedbirlerin metnin ana gövdesini oluşturduğuna işaret eden Prof. Günçavdı, “Bu mutabakat metni ve aksiyon planı, bir olağanlaşma planı aslında. 2001 krizi sonrasında inşa ettiğimiz iktisadın temel prensipleri tekrar gündeme getiriliyor. Münasebetiyle olağandışı bir iktisat idaresinden yine olağan bir idareye geçiş öngörülüyor” diye konuştu.
Türkiye’nin AKP iktidarındaki son 20 yılın değerli kısmındaki pek çok imkanı tükettiğini öne süren Günçavdı, “Ekonomideki uygulamalar toplumda refah yaratmaktan çok rejim inşasının muhtaçlık duyduğu birtakım düzenlemeleri ön plana koymuştu” dedi.
Millet İttifakı’nın Ortak Mutabakat Metni’nin ise tüm kapsayıcı vaatlerine karşın birtakım açılardan yetersiz olduğunu lisana getiren Öner Günçavdı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Normalleştikten sonra 21’inci yüzyılda nasıl bir iktisat oluşturmamız gerektiği konusunda, örneğin bir sanayi siyaseti konusunda kâfi değil. Tartısı daha çok makro istikrara vermiş bir program bu. Elbette makro istikrar Türkiye iktisadı için çok değerli. Elbette enflasyonun bu boyutlara gelmesinde rolü olan yanlış uygulamaların giderilmesi çok değerli. Fakat bunlar kadar kıymetli olan da, 21. yüzyıla uygun bir iktisat oluşturabilmek. Bunun izleri metinde var lakin kâfi değil.”
“Türkiye Varlık Fonu kapatılacak”
Ortak Mutabakat Metni’nde iktisat idaresi ve stratejik siyasetlerin belirlenmesi konusunda da değerli değişiklikler yapılması öngörülüyor. Başlangıçta cumhurbaşkanına, Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçildiğinde ise başbakana direkt bağlı Strateji ve Planlama Teşkilatı kurulacağı belirtilirken Hazine’yi Maliye Bakanlığı’ndan ayırarak farklı bir bakanlık halinde tekrar yapılandırılacağı vadediliyor. Metinde Türkiye Varlık Fonu’nun kapatılması, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yasasının yine düzenlenmesi ve TOKİ’nin Sayıştay kontrolüne tabi tutulması üzere hususlar de yer alıyor.
Bu noktada ekonomiyi yöneten ve bağımsız olması gereken kurumların bağımsızlıklarının yasal garanti altına alınmasının değerine vurgu yapan Prof. Günçavdı, kamuoyunda çokça tartışılan Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin mercek altına alınmasının da şeffaflık açısından hayati değerde olacağının altını çizdi.
Ekonomi başlığı altında ortaya konan gaye ve vaatlerin hayata geçirilmesi için önemli bir siyasi iradeye muhtaçlık duyulacağını kaydeden Günçavdı, “Altılı Masa dediğimiz o kurumsal yapının seçim sonrasında çok daha kıymet kazanacağını düşünüyorum. Zira bu tip uygulamaların yaratabileceği maliyetlere göğüs germek siyasi bir bütünlük ve kararlı bir duruşu beraberinde getirecek” değerlendirmesinde bulundu.
Merkez Bankası için “liyakat” düzenlemesi
Millet İttifakı’nın iktisat vaatleri içerisinde Merkez Bankası bağımsızlığının sağlanması ve liyakata nazaran atama yapılması değerli bir yer tutuyor. Metinde “Merkez Bankası kanununda temel vazifeleri, araç bağımsızlığını ve üst seviye atamaları ilgilendiren değişikliklerin TBMM’de nitelikli çoğunlukla yapılabilmesini sağlayacak mevzuat düzenlemesini gerçekleştireceğiz. Lider ve üst seviye idarenin atanma süreçlerini ehliyet, liyakat, şeffaflık ve hesap verebilirliği temel alan bir yerde tekrar tasarlayacağız” deniyor.
Ayrıca AKP tarafından İstanbul Finans Merkezi (İFM) projesi kapsamında İstanbul’a taşınması öngörülen Merkez Bankası’nın İstanbul’daki ünitelerinin tekrar Ankara’ya taşınma sürecinin mümkün olan en kısa müddette sağlanacağı vurgulanıyor. Merkez Bankası’na enflasyonla gayret yani ‘fiyat ve finansal istikrarı sağlama’ dışında sorumluluklar yüklenmeyeceği kelamı verilen metinde, dalgalı kur sistemine muhalif uygulamalara da son verileceği vaat ediliyor.
Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamil YılmazFotoğraf: Privat
DW Türkçe’ye konuşan Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Yılmaz’a nazaran, Merkez Bankası örneğinde olduğu üzere bağımsız olması gereken kurumları eski haline döndürme kararlılığı metindeki en değerli vurgulardan biri.
Metne nazaran Merkez Bankası’nın direkt enflasyonu düşürmek için para siyasetini uygulama amacı dışında öbür işlerle ilgilenmeyeceğine işaret eden Prof. Yılmaz, şöyle konuştu:
“Bu para siyasetinin olağan seyrine gireceği manasına geliyor. 2001 krizi sonrası başladığımız, ismine ister Derviş siyasetleri ister IMF siyasetleri deyin, Merkez Bankası yasasını tekrar yazmıştık ve 2002-2007 ortasında yüzde 7 ortalama büyüme suratına ulaşmıştık. Mutabakat metni o devir ıslahatlarla hayata geçirilen kurumsal ortamı yine yaratacağım diyor.”
“AB ile ilgili başka kısım olmalıydı”
Kamil Yılmaz, iktisada ait yol haritasını hazırlayan 6 partinin iktisat kurmaylarının devlet deneyimine sahip, akademik olarak donanımlı isimler olduğuna da dikkat çekiyor. Bu nedenle verilen kelamların hayata geçirilmesinde zorlanılmayacağını düşündüğünü söyleyen Yılmaz, bilhassa vergi ıslahatı konusunda atılacak adımların dikkatle takip edilmesi gerektiği görüşünde. Yılmaz, metinde Avrupa Birliği ile bağlantılara farklı bir kısım ayrılmamasını ise eksiklik olarak nitelendiriliyor.
Metinde Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği Mutabakatı’nı güncelleme müzakerelerinin hızlandırılacağı, Gümrük Birliği Muahedesine paralel olarak düzenlenen Özgür Ticaret Mutabakatlarının da gözden geçirileceği kaydediliyor.
Prof. Kamil Yılmaz, “Metinde AB üyeliği konusu var. Fakat bana nazaran başka bir başlık olmalıydı. Zira AB üyeliği Türkiye’nin 40 yıldır uygulayamadığı yapısal ıslahatları yapmasının yolu” sözlerini kullandı.